۱٫اوراق بهادار یا دارایی‌های مالی
۲٫بازارهای اوراق بهادار یا بازارهای مالی
۳٫واسطه یا مؤسسات مالی
۲-۲۰-فرایند سرمایه‌گذاری[۴۴]
در فرایند سرمایه‌گذاری به چگونگی تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری در اوراق‌بهادارقابل معامله و میزان در هر کدام از انواع اوراق و زمان انجام سرمایه‌گذاری پرداخته می شود.رویه‌ای شامل مراحل زیر برای تصمیم‌گیری در این باره به عنوان اساس فرایند سرمایه گذاری مطرح می‌باشد.
۲-۲۰-۱-خط مشی سرمایه‌گذاری[۴۵]
در این مرحله به تعیین اهداف و میزان ثروت قابل سرمایه‌گذاری و شناسایی گونه‌های بالقوه دارایی‌های مالی به منظور قرار دادن در سبد سرمایه‌گذاری پرداخته می شود. اهداف سرمایه‌گذاری را باید بر اساس ریسک و بازده بیان کرد و شناسایی دارایی‌های مالی تشکیل دهنده سبد را باید بر اساس اهداف سرمایه‌گذاری و میزان ثروت قابل سرمایه‌گذاری و ملاحظات مال سرمایه‌گذار صورت داد.
۲-۲۰-۲-تجزیه و تحلیل اوراق بهادار
در ساده‌ترین شکل این نوع تجزیه وتحلیل،به مطالعه قیمت‌های بازار اوراق بهادار در جهت پیش‌بینی تغییرات آتی پرداخته می‌شود.در این روش به منظورشناسایی روندها و الگوهای تکراری موجود در تغییرات گذشته قیمت اوراق بهادار به مطالعه قیمت‌های گذشته آن ها پرداخته و مورد تجزیه وتحلیل قرار می‌گیرد.تهیه الگوی تغییرات قیمت اوراق بهادار بر اساس تغییرات گذشته با این فرض صورت می‌گیرد که روند والگوهای گذشته در آینده نیز تکرار خواهد شد و بر این اساس تحلیلگران اورق بهادار امیدوار به پیش‌بینی تغییرات آتی قیمت اوراق می‌باشد.
۲-۲۰-۳-تهیه سبد سرمایه‌گذاری
گام سوم در فرایند سرمایه‌گذاری شامل شناسایی و تعیین دارایی‌های مورد نظر برای سرمایه‌گذاری و یافتن نسبت سرمایه اختصاص یابنده از ثروت سرمایه‌گذاری به هر کدام از دارایی‌های منتخب می‌باشد در این مرحله،سرمایه‌گذاران با توجه به نتایج مراحل قبلی به استفاده از موارد زیر در تهیه سبد مورد نظر می‌پردازند:
۱-تجزیه و تحلیل اوراق بهادار به صورت فردی و پیش‌بینی تغییرات قیمت هرکدام ازآنها.
۲-پیش‌بینی تغییرات کلی قیمت سهام عادی وارتباط آن ها با اوراق بهادار با درآمد ثابت.
۳-تهیه سبدی که با یک سطح معین در بازده داری حداقل ریسک باسد.
در واقع سرمایه‌گذاران با توجه به برآورد میزان ریسک و بازده هر یک از اوراق بهادار،از طریق تجزیه وتحلیل فردی آن ها و رابطه بین نرخ‌های بازدهی،می‌توانند به مجموعه‌ای دست یابند که درازای میزان معینی از ریسک دارای بالا ترین نرخ بازده می‌باشد.
۲-۲۱-بازده[۴۶]
معمولا افراد مصرف کنونی را به مصرف در آینده ترجیح می‌دهند.بنا‌بر‌این برای تشویق افراد در به تعویق انداختن مصرف فعلی می‌بایستی انتظار کسب پاداش از سرمایه‌گذاری را برای آنان ایجاد کرد.در واقع انتظار کسب بازده یا پاداش سرمایه‌گذاری موجب می‌شود تا سرمایه‌گذاران مصرف در آینده را به مصرف فعلی ترجیح دهند.اغلب از بازده در جهت معرفی بازده سرمایه‌گذاری در یک دارایی در طول یک دوره زمانی که به آن بازده دوره نگهداری می‌گویند استفاده می‌شود و آن عبارت است از تغییرات قیمت و جریانات نقدی حاصل از آن دارایی طی دوره سرمایه‌گذاری.این میزان تغییرات را بر حسب درصد بیان می‌کنند که نشان دهنده درصدی از مبلق سرمایه‌گذاری است و به آن نرخ بازده سرمایه‌گذاری می‌گویند نرخ بازده عامل بسیار مهمی در تصمیم‌گیری‌های مالی جهت سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود.
۲-۲۲-اجزای بازده
بازده معمولا از دو بخش تشکیل می شود.
– سود دریافتی[۴۷] :مهمترین جزء بازده سودی است که به صورت جریانات نقدی دوره ای سرمایه‌گذاری بود. و می‌تواند به تشکیل بهره یا سود تقسیمی باشد.ویژگی متمایز این دریافت‌ها این است که منتشر کننده،پرداخت‌هایی را به صورت نقدی به دارنده دارایی پرداخت می‌کند.این جریانات نقدی با قیمت اوراق بهادار نیز مرتب است.
– سود(زیان)سرمایه[۴۸] :دومین جزء مهم بازده،سود(زیان)سرمایه است که مخصوص سهام عادی است ولی در مورد اوراق‌قرضه بلند مدت و سایر اوراق‌بهادار با درآمد ثابت نیز مصداق دارد.به این جزء که ناشی از افزایش و کاهش قیمت دارایی است،سود(زیان)سرمایه می‌گویند این سود(زیان)سرمایه ناشی از اختلاف بین قیمت خرید و قیمت زمانی است که دارند.
اوراق قرضه قصد فروش آن ها را دارد.این اختلاف می‌تواند سود یا زیان باشد.مجموع این دو جزء بازده کل اوراق بهادار را تشکیل می‌دهد و نرخ بازده اوراق بهادار که معیاری جهت تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران جهت سرمایه‌گذاری است به شرح زیر محاسبه می‌گردد
فرمول (۲-۱):
RIT =
۲-۲۳-ریسک[۴۹]
تعاریف متعددی از مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری به عمل آمده است.در یک تعریف کلی می توان چنین بیان داشت که ((نوسان پذیری بازده سرمایه‌گذاری را ریسک سرمایه‌گذاری می‌نامند))به عبارت دیگر،هر قدر بازده یک قلم سرمایه‌گذاری بیشتر تغییر کند،سرمایه‌گذاری مذبور ریسک بیشتری دارد.معیاری که جهت اندازه‌گیری تغییرات نرخ بازده از آن استفاده می‌شود،انحراف معیار نام دارد و به شرح زیر محاسبه می شود.
۲Pi
فرمول (۲-۲):
δ =انحراف معیار( شاخص ریسک سرمایه گذاری)
بازده دارایی در حالت ام
= متوسط نرخ بازده دارایی
Pi= احتمال پیشامد حالت ام
۲-۲۴-انواع ریسک
تجزیه و تحلیلگران مدرن منابع ریسک را که باعث تغییر و پراکندگی در بازده می‌شود به دو دسته تقسیم می‌کنند.این دو نوع ریسک را که به آن ها ریسک سیستماتیک و غیر‌سیستماتیک می‌گویند به صورت زیر می‌توان نشان داد:
ریسک سیستماتیک+ریسک غیر سیستماتیک=ریسک کل
ریسک غیر سیستماتیک[۵۰]:
به آن قسمت از تغییر‌پذیری در بازده کلی محصولات مالی که به تغییر‌پذیری کلی بازار بستگی ندارد،ریسک غیر‌سیستماتیک می‌گویند.این نوع ریسک منحصر به محصول خاصی نیست و به عواملی همچون ریسک تجاری،مالی و ریسک نقدینگی بستگی دارد.این نوع ریسک را می توان با ایجاد پرتفلیو کاهش داد.
ریسک سیستماتیک[۵۱]:
آن قسمت از تغییر‌پذیری در بازده کلی محصولات مالی را که مستقیما به تغییرات بازار یا اقتصاد بستگی دارد. ریسک سیستماتیک می‌گویند.معمولا تمامی اوراق بهادار تا حدودی از ریسک سیستماتیک برخوردارند و در بر‌گیرنده عواملی همچون ریسک تورم،بازار و نرخ بهره است.این نوع ریسک غیر قابل کاهش است.
۲-۲۵-عوامل مؤثر بر ریسک و بازده سرمایه‌گذاری در محصولات مالی
عوامل زیادی بر ریسک و بازده سرمایه‌گذاری در هر محصول مالی دخالت دارند.در این مقاله،عوامل مؤثر بر ریسک و بازده سرمایه‌گذاری در محصولات مالی در سه دسته کلی عوامل کلان اقتصادی،عوامل خرد اقتصادی و عوامل غیر‌اقتصادی طبقه بندی شده و به طور خلاصه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۲-۲۵-۱-عوامل کلان
این عوامل بر رسیک بازار تأثیر داشته که در مدل CAPMنتیجه و میزان تأثیر این عوامل بر ریسک بازار،تحت عنوان ریسک سیستماتیک،با بهره گرفتن از بررسی وابستگی تغییرات قیمت هر محصول به تغییرات قیمت های محل بازار اندازه‌گیری می‌شود و شامل موارد زیر می‌باشد:
