۲-پیشگیری اجتماعی
پیشگیری اجتماعی که یکی از اقسام پیشگیری غیر کیفری است متضمن حقوق اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی مردم است ، نخستین بار در اندیشه‌های مکتب تحققی به ویژه انریکوفری مطرح شده است .[۱۹] پیشگیری اجتماعی با تغییر شرایط محیط اجتماعی ، ارتقا سطح فرهنگ و به وجود آوردن خود نظارتی در شهروندان از ارتکاب جرم پیشگیری می‌کند. [۲۰]
این پیشگیری به دو نوع پیشگیری اجتماعی جامعه مدار و پیشگیری رشد مدار یا زودرس تقسیم می‌گردد. پیشگیری جامعه مدار با بهره گرفتن از تدابیر و اقدامات مناسب درصدد است با از بین بردن یا کاهش عوامل جرم زای محیط اجتماعی از انحرافات در جامعه پیشگیری نماید. پیشگیری رشد مدار و متضمن اقداماتی در جهت کاهش یا حذف عوامل خطر آفرین و یا عوامل تقویت کننده و حمایتی برای مقاوم سازی کودکان و نوجوانان در معرض خطر است که در صورت عدم توجه زمینه بزهکاری آنان در آینده فراهم می شود. [۲۱]
۳-پیشگیری وضعی
پیشگیری وضعی نخستین بار توسط سه تن از جرم شناسان انگلیسی به نام کلارک ، می هیوو و کرنیش مطرح شد. بر اساس تعریف آنان پیشگیری عبارت است از اقدامات و روش هایی برای کاهش فرصت ارتکاب جرم که به سوی شکل خاصی از جرم نشانه می رود و متضمن طراحی محیطی و مدیریت بلاواسطه یا همان نظارت تحت نفوذ در آوردن هر چه پایدارتر و سازمان یافته تر محل وقوع جرم است .[۲۲] ژرژ پیکا پیشگیری وضعی را اینگونه تعریف می‌کند : اقدام به محدود کردن فرصت های ارتکابی جرم یا مشکل کردن تحقق این فرصت برای مجرمین بالقوه .[۲۳]
بنابرین باید بگوییم پیشگیری وضعی بیانگر ایجاد تغییر در شرایط خاصی است که افراد در آن مرتکب جرم می‌شوند و در واقع تدابیری که فرصت های جرم را کاهش می‌دهد. این تدابیر و تغییرات می‌تواند در زمینه‌های مختلفی چون دشوار ساختن ارتکاب جرم ، کاهش منافع آن وغیره باشد.
َََََََََََمبحث دوم: نگاهی اجمالی به شهرمقدس قم
شهرستان قم تنها شهرستان استان قم در مرکز ایران است؛ بنابرین، موقعیت، مساحت و جمعیت آن با استان قم برابر است. مرکز این شهرستان شهر قم است.جمعیت شهرستان قم بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰، برابر با ۱٬۱۱۵٬۶۷۲ نفر بوده است. وسعت این شهرستان برابر با وسعت استان قم می‌باشد. شهرستان قم دارای ۵ بخش و ۱۰ دهستان، شامل ۵ شهر و ۳۶۳ آبادی دارای سکنه‌است. شهرهای آن قم، جعفریه، دستجرد، قنوات و کهک می‌باشد.از لحاظ جغرافیای قم همسایه جنوبی استان تهران است. دریاچه حوض سلطان در استان قم و چهل کیلومتری شهر قم واقع شده‌است. بلندترین ارتفاعات کوهستانی این استان در ۴۵ کیلومتری شهر قم، منطقه فردو، به نام قله برف انبار به ارتفاع ۳۱۵۰ متر می‌باشد که در فصول سرد سال یخچالی دارد که نام این کوه نیز برگرفته از آن است.درقم طوایف زند، گائینی، شاهسون،لک و… زندگی می‌کنند. نسبت جنسی ۱۰۵ مرد به ازای ۱۰۰ زن می‌باشد. متوسط خانواده ۴/۷۴ نفر می‌باشد که در نقاط شهری ۴/۷۹ نفر در نقاط روستائی ۴/۲۵ نفر می‌باشد. ۷۶/۹۹درصد جمعیت شهرستان مسلمان و مابقی را پیروان دیگر ادیان الهی تشکیل می‌دهند.
مبحث سوم: پیشینه تاریخی
یکی از قدیمی‌‌ترین جرایم علیه حقوق اموال و مالکیت (جرایم مالی) که از آغاز پیدایش مالکیت خصوصی و در میان جوامع مختلف بشری در سال مختلف وجود داشته، سرقت است. سرقت، به دلیل عدم نیاز به مهارت خاص. به خصوص در سرقت‌های ساده و در مقایسه با کلاهبرداری که نیاز به ضریب هوشی خاصی و مهارت ویژه دارد از سن چهارسالگی که کودک معنا و مفهوم مال و مالکیت را می‌فهمند تا سال‌های پیری قابلیت مرتکب شدن را دارد. از سوی دیگر سرقت از جمله جرایم بزرگی است که از قدیم‌‌ترین ادوار زندگی اجتماعی بشر به زشتی و تنفر تلقی شده و کلیه قوانین بشری برای مرتکب آن مجازات سخت تعیین کرده‌اند. در حال حاضر در اکثر کشور‌ها، سرقت بخش عمده فعالیت بزهکاران است. برخی از شیوه های اجرایی سرقت، بیشتر در سطح بین‌المللی و به صورت شبکه های مافیای مشاهده می‌شود .
در طول تاریخ گذشته به دلیل ضعف حکومت‌ها و دولت‌های مرکزی سرقت‌ها بیشتر از نوع راهزنی و به صورت مسلحانه و یا سرقت از منازل توأم با هتک فرد بود. در حال حاضر سرقت‌ها بیشتر با بهره گرفتن از رو‌ش‌ها و شگرد‌های جدید و حتی در میان انبوه جمعیت و در حضور مالک و مأموران صورت می‌گیرد و از این لحاظ، جهت مبارزه با سرقت و سارقان، باید شیوه های جدیدی به کار گرفته شده و نیرو‌های امنیتی به آخرین دستاورد‌های علمی در زمینه جرم‌یابی دسترسی داشته باشند و قوانین جزایی متناسب با شیوه های جدید ارتکاب سرقت متحول گردند. به‌هر حال به موازات افزایش آمار سرقت در کشور‌های مختلف در کشور‌ما نیز آمار ارتکاب سرقت از تمام نوع آن شدیداًً رو به افزایش است امنیت مالی و حتی امنیت جانی جامعه را در معرض خطر جدی قرار داده زندگی را در کام مردم تلخ کرده‌است و اظطراب و بلاتکلیفی، بسیاری از خانواده ها را به ویژه در شهرهای بزرگ کشور تهدید می‌کند. علاوه بر این امنیت داخلی کشور نیز از تهدید آن در امان نیست.
گفتار اول: سرقت در نگاه تاریخ
سرقت یا دزدی از جمله جرائمی است که در تمام ادوار تاریخ به عنوان یک پدیده اجتماعی مجرمانه مورد تنفر و انزجار عمومی بوده و در همه شرایع و آئین‌‌های مذهبی و قوانین و نصوص قانونی ملتها سرقت امری نامشروع و با عکس العمل و کیفر شدید مواجه بوده است. تنها استثنائی که در این زمینه دیده می‌شود آن است که بنا به نوشته منتسکیو در کتاب “روح القوانین” در جلد پنجم، ارتکاب سرقت در میان (قوم اسپارت) مجاز بوده است، او در این باره می‌نویسد: «جوانان اسپارت در مواقع بخصوصی و بر حسب امر رؤسا و فرماندهان خود مبادرت به دزدی می‌کردند، چون آن ها موظف بودند که معاش خود را شخصاً تأمین کنند. به علاوه هدف دیگر از مجاز بودن ارتکاب سرقت در میان قوم اسپارت آن بوده است که مردم در حفظ اموال خود مراقبت و دقت بیشتری به عمل آورند» به علاوه در قوم اسپارت مالکیت خصوصی وجود نداشته تا دزدی فرع آن باشد.
به هر حال در مطالعه تاریخ حقوق به جز مورد نادر قوم اسپارت در سایر قوانین و مقررات ملتها همواره سرقت و دزدی امری منفور و منشاء خطر دائمی برای حیات افراد جامعه تلقی شده است.
در دایره المعارف بریتاینکا در این باره آمده است:
«در روم و یونان دزدی یک منشاء خطر دائمی بوده به طوری که ارتکاب آن تقریباً تمام اهالی مخصوصاً ساکنین سواحل را تهدید کرده‌است»
در یونان در عهد سلن، جرم سرقت جنبه عمومی داشته و دولت برای تجاوز به مالکیت و سارقین مجازات برقرار کرده بود و رأساً به مرحله اجرا می‌گذاشت ولی در رم طبق الواح دوازده‌گانه سرقت جرم خصوصی به شمار رفته است.[۲۴]
در دول باستانی ایران نیز سرقت جرم خصوصی بوده و مجازاتش اعدام بوده است.[۲۵]
