از طرفی همه سازمان ها برای بقا نیازمند اندیشههای نو ونظرات بدیع و تازه اند خلاقیت و نو آوری چنان در هم آمیخته اند که ارائه تعریفی مستقل از هر کدام دشوار است. خلاقیت پیدایی وتولید یک اندیشه و فکر نو است در حالی که نوآوری عملی ساختن آن اندیشه وفکر است. شغل مدیر به طور ذاتی حل مشکل است حل مشکل به دو شیوه حل عقلایی و خلاقانه مشکل میسر است. مدیران اثر بخش قادر به حل مشکل به صورت عقلایی وخلاقانه هستند. ( شرکت ،بی تا )
از جمله مسایل و دغدغه های سازمان ها ویژه سازمان های آموزشی این است که افراد به اندازه کافی وظایف خود را به صورت خلاق انجام نمی دهند. مسئله مهم این است که هر کس با توانایی ویژه خود میتواند خلاق باشد ،کسانی که به نیروهای شگرف ذهنی خود پی برده اند با خودآموزی استعداد های خلاق خویش را پرورش دادهاند. شواهدی را ارائه کردهاند که میتوانیم اطمینان داشته باشیم که اگر ما نیز تخیل خلاق خود را پرورش دهیم قادر خواهیم بودمشکلات را دقیق تر تحلیل کرده و برای این مشکلات راه حل های اثر بخشی نیز پیدا کنیم.(ساعتچی ،۱۳۸۰)
یکی از شرایط لازم است برای پدیدار شدن افکار نو بویژه در مدیران ومعلمان مدارس وجود آرامش برای مغز است به همین خاطر لازم است که در مدارس شرایطی را به وجود آورد که دربستر آن مغز بیندیشید و تکامل یابد با به کار گیری مؤلفه های سلامت سازمانی میتوان جوی آرامش بخش در مدرسه به وجود آورد که این امر باعث میگردد که کارکنان اهداف مدرسه را بخوبی بفهمند و با تامین اهداف سودمندی وادامه حیات آن را تضمین میکنند. (علی مرادی رابری،۱۳۷۶)
با توجه به اهمیت تفکر خلاق وسلامت سازمانی که هر دو سازمان های آموزشی به ویژه مدارس لازم وضروری هستند به نظر میآید که بررسی برروی این دو مقوله ما را در آموزش و پرورش دانش آموزان یاری نمایند، چون مدیران توانا معلمان توانا و در نتیجه دانش آموزان توانا را در پی خواهد داشت .شکی وجود ندارد که مدارسی که مدیران خلاق دارند و از سلامت سازمانی برخوردار باشند بهتر خواهند توانست شاگردان مدارس خود را برای رسیدن به اهداف مورد نظر هدایت نمایند. این تحقیق درپی تاثیر ویا رد رابطه یا عدم رابطه بین این دو میتوان دریچه ای دیگر را در امر انتخاب مدیران گشود .
۱-۲- اهمیت وضرورت موضوع تحقیق
اندیشه سلامت کامل در یک سازمان، توجه ما را به عواملی که رشد و شکوفایی آن را تسهیل و نیز به شرایطی که از پویایی کامل آن جلوگیری میکند جلب می کند. این اندیشه در سه سطح فنی، اداری ونهادی سلامت سازمانی را که یکی از ابعاد مهم جوسازمانی است مورد مطالعه قرار میدهد ، فهم وضعیت سلامت یک سازمان فرهنگی آموزشی میتواند ما را در گزینش روش های مدیریت ورهبری مناسب برای اثر بخشی آن یاری کند . در واقع جو سالم سازمانی منجربه احساس رشد وپرورش شخصی ، خشنودی و کارکرد بهتر افراد در سازمان میگردد. (علاقه بند ، ۱۳۷۸ )
وقتی مسئولان آموزش وپرورش در محیطی سالم مشغول به کار شوند به نحو بهتری میتوانندوظایف خود را انجام دهند و نهایتاً نتیجه کار چنین سازمانی این است که میتواند جامعه را در زمینههای مختلف اقتصادی، اجتماعی ، سیاسی فرهنگی وغیره از عقب ماندگی نجات دهد. بررسی و تحقیق در زمینه سلامت سازمانی میتواند در امر انتخاب ، جذب و به کارگیری و استخدام مدیران شایسته به دست اندر کاران آموزش وپرورش کمک کند، با شناخت وضعیت سلامت سازمانی مدارس ، کمبودها ، نقاط قوت وضعف مدیریت ،تواناییهای لازم فکری وجسمی مدیران و .. روشن گشته و حتی الامکان باعث انجام امور مدارس به صورت علمی و کارشناسانه و پرهیز از عوامل غیر مدبرانه گردد .(سلیمی، ۱۳۷۸)
برای انجام بهسازی و بهبود وضع مدارس باید در پی تربیت و استخدام مدیرانی با تفکر خلاق برآییم چرا که مدیران خلاق بهتر از مدیران غیر خلاق میتوانند در مدرسه مثمر ثمرو اثربخش باشند. مطالعه وضعیت سلامت سازمانی در کشور ما خصوصاً در رابطه با مدارس ، سابقه ای طولانی ندارند وپژوهش های از این نوع میتوانند مقدمه مطالعات عمیق تر، در جهت بهبود امر آموزش وپرورش باشد ونیز باعث آگاهی مدیران از عوامل زمینه ساز سلامت سازمانی میگردد که در موفقیت وسلامت دانش آموزان ودبیران و دیگر کارکنان یک محیط آموزشی نقش مؤثر دارند .
خلاقیت یکی از مقولاتی است که به لحاظ نظری مورد تاکیدا افراد وسازمانها قرار گرفته است اما از لحاظ عملی چندان به کار گرفته نمی شود و خلاقیت و نوآوری درهر دوره ای از تاریخ به عنوان توانایی وقدرت اساسی ذهن بشر، هدف اصلی مدارس بوده است ( شعبانی ورکی، ۱۳۸۰)
(رضائیان ، ۱۳۷۰ ) در مورداهمیت خلاقیت میگوید: تداوم حیات سازمان ها به بازسازی آن ها بستگی دارد، بازسازی سازمان ها از طریق هماهنگ کردن اهداف با وضعیت روز واصلاح وبهبودروش های حصول به این اهداف انجام می شود .خلاقیت برای بقای هر سازمانی لازم است اگر چه چنین سازمانی ممکن است عملیاتی که در یک مقطع از عمر خود درگیر آن است موفق باشد ولی سرانجام مجبور به ترک یا تغییر سیستم میگردد بنا به گفته تیلور بنیانگذار مکتب مدیریت علمی همیشه برای انجام هر کاری راه وروش بهتری وجود دارد. ( کیا، ۱۳۷۴ ) با این وجود تدابیری که برای دست یافتن به این هدف انجام گرفته است نتایج قابل توجه وسازمانده ای را در بر نداشته است. پیچیده بودن ذهن بشر ومقوله خلاقیت باعث شده است تحقیقات ومطالعات بسیار اندکی درباره آن انجام گیرد و حتی کتابهای مدون هم گواهی براین امر است که منابع موجود هم درباره خلاقیت کم است .با وجود اینکه در کشور های دیگر از جمله دانشگاه های آمریکا مطالعات مربوط به خلاقیت و تفکر خلاق رشد چشمگیری یافته است اما متاسفانه هنوز خلاقیت در دوره تحقیقات علمی کشور جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است. (شعبانی ورکی، ۱۳۸۰) هنوز هم می طلبد در این زمینه تحقیقات و مطالعات بیشتری صورت گیرد .