ح)پیشبینی مراقبت های بهداشتی،محافظت وحیات اجتماعی سالخوردگان وازآن جمله مراقبت های پیشگیری وتوانبخشی.
خ)تسهیل مشارکت میان همه سطوح دولتی،جامعه مدنی،بخش خصوصی وخودسالمندان در تبدیل برنامه عملی ملی به اقدام های عملی.
د)هدایت پژوهش های عملی وتوان های کارشناسی وتکنولوژیک برای تمرکز برتبعات فردی،اجتماعی و بهداشتی سالمندی،به ویژه درکشورهای توسعه یافته.
ذ)شناخت وضعیت سالمندشدن افراد بومی،شرایط خاص ومنجر به فردآنان ونیاز به یافتن را ه هایی برای دادن اختیار در زمینه تصمیم هایی که مستقیمأ برخوردآنان اثرمی گذارد.
۴-در۲۹نوامبر ۱۹۸۵ مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلامیه اصول بنیادی عدالت برای بزه دیدگان وقربانیان سواستفاده از قدرت راتصویب کرده(پیوست قطعنامه شماره ۳۴/۴۰ مجمع عمومی) که نخستین سندبین المللی است که میگویند بزه دیدگان باید به گونه ای کافی به رسمیت شناخته شده وباآنها مطابق شأن شان رفتارشود.بزه دیدگان حق دسترسی به ساز و کارهای قضایی وجبران فوری آسیب وضرروزیان متعمل شده رادارند.آنان مستحق دریافت کمک تخصصی برای دست وپنجه نرم کردن با آسیب های عاطفی ودیگرمشکلات ناشی از بزه دیدگی اند.در مه ۱۹۹۶ کمیسیون پیشگیری ازجرم وعدالت کیفری سازمان ملل متحد درپنجمین نشست خودقطعنامه ای رابرای تهیه کتابچه راهنما درباره به کارگیری واجرای اعلامیه پیش گفته تصویب کرد(قطعنامه شماره ۱۴/۱۹۹۶ شورای اقتصادی واجتماعی)در این کتابچه که درپاسخ به آن قطعنامه شکل گرفته است،به صراحت سالمندان را گروه ویژه ای از بزه دیدگان می داند که نیازمندتوجهات وتدابیر ویژه اند.
۵-درمورداسنادمنطقه ای می توان به کنوانسیون اروپایی راجع به جبران خسارت قربانیان جرایم خشونت آمیز مصوبه شورای اروپا درتاریخ ۲۴نوامبر ۱۹۸۳،[۱۱]توصیه نامه ،۲۸ژوئن ۱۹۸۵ شورای اروپا،به عنوان موقعیت بزه دیده درچهارچوب حقوق کیفری وآیین دادرسی کیفری،توصیه نامه ۱۷سپتامیر۱۹۸۷ شورای اروپا باعنوان امدادرسانی،بزه دیدگان وپیشگیری از بزه دیدگی،توصیه نامه۱۵ سپتامبر۱۹۹۹ شورای اروپا با عنوان (میانجیگری درقلمرو حقوق کیفری،وتصمیم کلی ۱۵مارس ۲۰۰۱ شورای اروپا درباره جایگاه بزه دیدگان درچارچوب آیین های رسیدگی کیفری،اشاره کردکه درهرکدام از آنهاتوجه بیشتر نظام عدالت کیفری را به بزه دیدگانی که بیشتر آسیب پذیرترند،مانندسالمندان بزه دیده به منظور کمک فوری به آن ها،حمایت در مقابل انتقام جویی بزهکار،کمک منظم پزشکی روان شناختی اجتماعی ومادی،پیشگیری از بزه دیدگی دوباره و ترمیم واقعی خسارات شان متذکر میگردد.[۱۲]
مبحث چهارم: جمعیت تقریبی سالمندان درایران وجهان(۱۳۸۵-۱۳۳۵)
سالمندی فرایندی عمومی بوده که نقطه آغاز آن لقاح بوده ودرتمام عمرادامه مییابد و قسمتی از زندگی طبیعی همه موجودات و انسانها میباشد که تغییرات ناشی از آن غیرقابل اجتناب است.امروزه حدود۶۰۰میلیون نفرازجمعیت جهان را افرادسالمند بالای ۶۰سال تشکیل میدهند که این رقم تا سال ۲۰۲۵ به یک میلیارد ودویست هزارنفرخواهد رسیدو۲۱درصد ازکل جمعیت رابه خود اختصاص میدهند.این رقم درآسیا از ۳/۹درصد به ۶/۱۸ درصد،دراروپای شرقی از۷/۱۷ درصد به ۲۸/۲۵ درصد،در فرانسه از۹/۲۰ درصدبه ۶/۳۷ درصد،در آمریکا از۷/۱۱درصد به ۲۱ درصد،درآلمان از۳/۲۲ درصد به ۶/۴۱ درصد ودرژاپن از ۲/۱۶ درصد به ۳۷ درصد برسد وتاسال ۲۰۵۰جمعیت سالمندان برای اولین باربه بیش از جمعیت کودکان زیر۱۴ سال خواهد رسید که ۶۰درصد افراد سالمند درکشورهای درحال توسعه زندگی میکنند و۱۶درصدجمعیت کشورهای صنعتی رانیز افراد بالای ۶۵ سال تشکیل میدهند.
برطبق آماروارقام موجود،روند سالمندی درایران روبه افزایش بوده که بهبود وضعیت اجتماعی واقتصادی،بهداشت ودرمان،پیشرفت های علم پزشکی باعث کاهش مرگ ومیر وموالید،افزایش امید به زندگی،رشد جمعیت سالمندان وتغییراتی در هرم جمعیتی کشور شده است به صورتی که جمعیت بالای ۶۰سال بر اساس سرشماری ونفوس ومسکن در سال ۱۳۳۵ برابر ۵ درصد(۹۴۷۷۳۵ نفر) ،سال۱۳۴۵ برابر۵/۶ درصد(۱۶۷۶۲۶۷ نفر)،سال ۱۳۵۵ برابر ۲/۵ درصد (۱۷۵۲۸۵۵ نفر)،سال ۱۳۶۵ برابر ۵/۵ درصد (۲۷۱۹۴۷۶ نفر)،سال ۱۳۷۵ برابر ۶/۶ درصد
(۳۹۷۷۰۰۰ نفر) و در سال ۱۳۸۵ برابر۳/۷ درصد (۵۱۱۹۰۰۰ نفر) رسیده است که درسرشماری انجام گرفته استان گیلان با۳/۷ درصد جمعیت خودبیشترین تعداد سالمند و استان سیستان وبلوچستان با ۵۹/۲ درصد کمترین تعداد سالمند راداشته اند.
دربین نقاط شهری استان آذربایجان شرقی با ۰۳/۶ درصدبیشترین و استان سیستان وبلوچستان با ۵۹/۲ درصدکمترین جمعیت سالمند رادارند.
دربین نقاط روستایی استان مرکزی با۰۷/۱۱ درصد بیشترین و استان سیستان وبلوچستان با۷/۳ درصد کمترین جمعیت سالمندان رادارها میباشند.
با توجه به روند صعودی کنونی جمعیت سالمندان پیشبینی می شود تا سال ۱۴۰۰ تعداد سالمندان کشور به ده میلیون نفربرسد[۱۳] که اقتضا میکند قوانین حمایتی ویژه ومتناسب با آسیب پذیری این قشر ازجامعه تصویب شود.
بخش دوم
جنبههای سالمندآزاری و گونه شناسی حمایت از سالمندان
بخش دوم:جنبههای سالمندآزاری و گونه شناسی حمایت از سالمندان
فصل اول:جنبههای گوناگون سالمند آزاری
سالمندآزاری یابدرفتاری با سالمندان راشاید بتوان یکی ازتازه ترین گونه های خشونت خانگی ازدیدگاه عموم به شمارآورد که به تازگی به حوزه مطالعاتی بزه دیده شناسان واردشده است.[۱۴]
بدرفتاری باسالمندان یاسالمند آزاری پدیده ای است که اصولأ پشت درهای بسته خانه ها یا آسایشگاه ها و مراکز مراقبتی پنهان می ماند.دشواریهای دیگری هم برای ارزیابی اندازه بزه دیدگی های سالمندان به چشم میخورد،سالمند آزاری درنوشتگان علوم جنایی به منزله یک اصطلاح فنی مفهوم شناسی نشده وحتی دربسیاری ازموارد به منزله یک بزه مستقل جرم انگارینشده است.
در این فصل مهمترین گونه های سالمند آزاری که عمدتأ تمامیت جسمی یاروانی یا اموال ودارایی های بزه دیده راشامل می شود مانند آزارجسمی- آزارروانی- عاطفی- آزارجنسی – آزارپزشکی،آزار خانگی و بی توجهی رامورد بررسی قرارمی دهیم.
مبحث اول:بزه دیدگی ( آزاردیدگی ) سالمندان برحسب ماهیت
در این مبحث سعی میکنیم آزاردیدگی سالمندان را برحسب ماهیت که شامل تعرض جسمی،روحی روانی، اقتصادی ،اجتماعی،جنسی و پزشکی می شود را مورد بررسی قرار دهیم.
گفتاراول:تعرض جسمی(ضرب وجرح وحبس غیرقانونی)
سوء استفاده جسمی یاتعرض جسمی از سالمندان عبارت است از««هر گونه رفتارخشونت آمیز نسبت به افراد سالمند که منجر به آسیب فیزیکی یاجسمی به وی میگردد»».
یکی ازنعمت های خداوند به بشریت سلامتی میباشد که ازسرمایه های بسیارمهم فرد میباشد و در هرجامعه ای سطح بالای سلامت برای رشد وتوسعه اقتصادی آن جامعه نقش بسیار اساسی دارد وضرورت دارد مزایای بی شمار طول عمر سالم باتمام انسانها درمیان گذاشته شود.ازآن جهت که دراثرتحلیل رفتن نیروی جسمی وروانی سالمندان گوناگونی مشکلات ایجاد شده دردوران سالمندی امری کاملأ طبیعی به نظرمی رسد لذا به نظر میرسد که هیچ دوره ای از زندگی مانند سالمندی پرمسئله ونگران کننده نباشد وبه همین علت سالمندان برای سالم زیستن به سازگاری فراوانی نیاز دارند.