-
- بیان مسئله
فرانسیس و همکاران (۲۰۰۵ و ۲۰۰۴) پرتفوهایی بر مبنای شاخص کیفیت اقلام تعهدی تشکیل دادند و مستند کردند که به طور متوسط بازده شاخص کیفیت اقلام تعهدی با بازده‌های تحقق‌یافته سهام (به طور منفرد)، همبستگی مثبت دارند و همچنین نشان دادند که کیفیت اقلام تعهدی، رابطه معکوسی با هزینه سرمایه سهام دارد و نیکولز[۹۱] (۲۰۰۶) بازده‌های روزانه غیرعادی معنی‌داری برای شاخص کیفیت اقلام تعهدی مستند نمود، اما کور و همکاران (۲۰۰۸) خاطرنشان می‌کنند با وجود اینکه فرانسیس و همکاران (۲۰۰۵) نشان می‌دهند که متوسط بار شاخص کیفیت اقلام تعهدی مثبت است، اما نتیجه‌گیری در خصوص اینکه شاخص کیفیت اقلام تعهدی یک عامل خطرپذیری قیمت‌گذاری شده است، مستلزم تأیید این موضوع است که سهام دارای شاخص کیفیت اقلام تعهدی بزرگ‌تر، به طور متوسط بازده‌های تحقق‌یافته بیشتری نیز به همراه دارند. برای این منظور کور و همکاران (۲۰۰۸) آزمون‌های قیمت‌گذاری دارایی‌های دومرحله‌ای استاندارد (مانند فاما و مکبث ۱۹۷۳) را انجام دادند و فهمیدند که بار شاخص کیفیت اقلام تعهدی، تغییرات مقطعی در بازده را تبیین نمی‌کند و صرف شاخص کیفیت اقلام تعهدی هم از لحاظ آماری و هم از لحاظ اقتصادی با اهمیت نیست. به عبارت دیگر نتیجه گرفتند که شواهدی مبنی بر قیمت‌گذاری کیفیت اقلام تعهدی وجود ندارد. آن ها همچنین به طور مستند نشان دادند که شاخص کیفیت اقلام تعهدی، بازده‌های تحقق‌یافته آتی ماهانه سهام را پیش‌بینی نمی‌کند. بنابرین کور و همکاران (۲۰۰۸) استدلال کردند که بازده معنی‌دار شناسایی‌شده توسط نیکولز (۲۰۰۶) ناشی از مرتب‌سازی مجدد پرتفوی‌های روزانه است که به طور ضمنی تحت تأثیر سو گیری بازده‌های پرتفوی‌های روزانه با وزن یکسان هستند (اُگنوا ۲۰۱۰، ص۸).
به طور خلاصه، در حالی که مدل‌های تحلیلی نشان می‌دهند که بین هزینه سرمایه شرکت و کیفیت اطلاعات رابطه وجود دارد، تحقیقات تجربی در خصوص رابطه کیفیت اقلام تعهدی (اندازه‌گیری شده با بهره گرفتن از شاخص کیفیت اقلام تعهدی) با هزینه سرمایه، شواهد متفاوتی ارائه می‌دهند. مخصوصاً اینکه آزمون‌های معمول قیمت‌گذاری دارایی‌های شواهد اندکی در خصوص قیمت‌گذاری کیفیت اقلام تعهدی توسط بازار سهام ارائه می‌دهند. لیکن با توجه به تعداد زیاد مطالعاتی که به طور ضمنی یا به صراحت بر وجود عامل کیفیت اقلام تعهدی تکیه می‌کنند، به دلیل نتایج تجربی متناقضی که در این زمینه وجود دارد هنوز اجماعی در مورد اینکه کیفیت اقلام تعهدی (به عنوان عامل خطرپذیری اطلاعاتی) یک عامل خطرپذیری است یا خیر وجود ندارد. لذا حل و فصل بحث در مورد وجود یک عامل خطرپذیری قیمت‌گذاری شده در رابطه با کیفیت اقلام تعهدی، مهم به نظر می‌رسد.
از طرفی نتایج مطالعات برشمرده شده در پیشینه تحقیق تنها مبتنی بر شرکتهای آمریکایی است و تحقیقی در خصوص اینکه کیفیت اقلام تعهدی یک عامل خطرپذیری است یا خیر در ایران (با بازار سرمایه کمتر توسعه‌یافته و عدم تقارن اطلاعاتی بسیار شدید) صورت نگرفته است، لذا معلوم نیست که آیا این نتایج را میتوان به دیگر کشورها نظیر ایران نیز تعمیم داد یا خیر. لذا این تحقیق برای ارائه درک بهتری از کیفیت اقلام تعهدی و اینکه کیفیت اقلام تعهدی توسط بازار سرمایه ایران قیمت‌گذاری می‌شود یا خیر صورت پذیرفته است.
-
- فرضیه های تحقیق
فرانسیس و همکاران (۲۰۰۵)، ابودی و همکاران (۲۰۰۵)، اگنوا (۲۰۰۸)، کیم و کی (۲۰۱۰) نشان دادند که کیفیت اقلام تعهدی رابطه معکوسی با هزینه سرمایه سهام دارد و نتیجه‌گیری کردند که شاخص کیفیت اقلام تعهدی یک عامل خطرپذیری قیمت‌گذاری شده است، اما کور و همکاران (۲۰۰۸) و ماشرووالا و ماشرووالا (۲۰۱۱) دریافتند که هیچ ارتباطی بین کیفیت اقلام تعهدی و بازده‌های آتی سهام وجود ندارد و از این رو نتیجه گرفتند که شواهدی مبنی بر وجود عامل کیفیت اقلام تعهدی قیمت‌گذاری شده وجود ندارد.
اگنوا (۲۰۱۰) از طرفی بیان می‌کند که پس از حذف شوک‌های جریان نقدی، بازده تحقق‌یافته آتی با کیفیت اقلام تعهدی همبستگی منفی دارد و این نتیجه را تأییدی برای آزمون‌های استاندارد قیمت‌گذاری دارایی‌ها و اهمیت کنترل شوک‌های جریان نقدی در آزمون‌های قیمت‌گذاری دارایی‌ها می‌داند و از طرف دیگر بیان می‌کند که کور و همکاران (۲۰۰۸) قادر به یافتن رابطه‌ای بین کیفیت اقلام تعهدی و بازده‌های تحقق‌یافته آتی نبوده‌اند. زیرا شاخص کیفیت اقلام تعهدی آن ها (شاخص تعدیل‌شده کیفیت اقلام تعهدی دیچو و دچو (۲۰۰۲)) همبستگی منفی با شوک‌های جریان نقدی آتی دارد، یعنی شرکت‌هایی با کیفیت اقلام تعهدی کم (زیاد) در آینده شوک‌های جریان نقدی منفی (مثبت) بیشتری را تجربه می‌کنند. با توجه به این رابطه، بازده‌های مورد انتظار بیشتر (کمتر) وابسته به کیفیت اقلام تعهدی ضعیف (خوب) شرکت‌ها مرتباً با شوک‌های جریان نقدی منفی (مثبت) تهاتر می‌شود، در نتیجه منجر به عدم وجود رابطه‌ای بین کیفیت اقلام تعهدی و بازده‌های تحقق‌یافته آتی شده است (اگنوا ۲۰۱۰، ص ۲-۱).
لذا ارائه درک بهتری از اینکه آیا قیمت‌گذاری شاخص کیفیت اقلام تعهدی با تفسیری بر مبنای خطرپذیری سازگار است، مهم به نظر می‌رسد و یکی از مسائل اساسی در این بحث این است که آیا رابطه مثبت و قوی بین بازده آتی و شاخص کیفیت اقلام تعهدی وجود دارد یا خیر. بنابرین فرضیه اول این تحقیق به بررسی این موضوع می‌پردازد که آیا بین کیفیت اقلام تعهدی و بازده آتی سهام رابطه وجود دارد. در ادامه نیز برای بررسی این موضوع که کیفیت اقلام تعهدی (به عنوان عامل خطرپذیری اطلاعاتی) یک عامل خطرپذیری قیمت‌گذاری شده است یا خیر، فرضیه‌های ۲و ۳ تحقیق بر اساس تحقیقات کور و همکاران (۲۰۰۸) و ماشرووالا و ماشرووالا (۲۰۱۱) بیان و در بورس اوراق بهادار تهران (به عنوان بازار سرمایه ایران) مورد آزمون قرار گرفت.
-
- بین کیفیت اقلام تعهدی و بازده آتی سهام رابطه معنی داری وجود دارد.
-
- حساسیت بازده آتی سهام به کیفیت اقلام تعهدی در طول زمان مشابه است.
شاخص کیفیت اقلام تعهدی معرف خطرپذیری است.
- روش تحقیق
روش‌های پژوهش، در واقع ابزارهای دستیابی به واقعیت به شمار می رود. روش‌های پژوهش متعددند و هر روشی تا اندازه‌ای به کشف قوانین علمی کمک می‌کند. در هر پژوهش، پژوهشگر تلاش می‌کند تا مناسب‌ترین روش را انتخاب کند؛ و آن روشی است که دقیق تر از روش‌های دیگر قوانین واقعیت را کشف کند (دلاور، ۱۳۸۵، ص ۲۵).
