۲-۷- مراحل فرایند آموزش کارکنان در دورکاری:

فرایند آموزش از پنج مرحله تشکیل شده است:

مرحله اول: تشخیص نیازهای آموزشی که می توان از طریق بررسی سازمان، بررسی شغل های مورد نیاز موجود و بررسی کارمندان و غیره به دست آورد. این امر برای بهبود عملکرد و بهره وری سازمان حیاتی است.

مرحله دوم: تعیین اهداف آموزشی

مرحله سوم: انتخاب روش آموزش

سخنرانی، سمینار، استاد و شاگردی، روش های شبیه سازی ( بررسی مواد خاص، ایفای نقش، تمرین شغلی و بازی‌های مدیریتی و غیره ) آموزش ضمن خدمت^[۱۶] ( گردش شغلی، آموزش کارگاهی، مربیگری، جانشین موقت ) ، روش های الکترونیکی ( به کمک رایانه ، اینترنت، ویدئو کنفرانس و … )

مرحله چهارم: برنامه ریزی برای برگزاری دوره آموزش

شامل مراحل:

1. 1. چگونگی تبیین اهداف آموزش

1. 1. انتخاب مسئولین طرح ریزی و اجرای حدود وظایف آن ها

1. 1. انواع آموزش مورد نیاز و درجه تأکید بر آن ها

1. 1. اولویت و ارجحیت آموزش از نظر نوع و رده سازمانی

1. 1. محل و زمان ارائه آموزش‌ها

1. 1. امتیازات که به دوره های آموزشی داده می شود

1. 1. تداوم یا تناوب آموزش‌ها

1. 1. نحوه ارتباط و استفاده از مؤسسات خارج از سازمان

1. حدود هزینه های قابل قبول ( میرسپاسی ، ۱۳۸۰، ۲۵۱ )

مرحله پنجم: ارزیابی دوره آموزش ( ارزیابی میزان رضایت کارآموزان از دوره ، میزان یادگیری بر اثر شرکت در دوره ، بررسی تغییر رفتار کارآموز و بررسی نتایج ) . ( گری دسلر، ۲۰۰۵: ۱۸۶-۱۵۴ )

این ارزیابی فقط یکبار و پس از اجرای برنامه آموزش انجام نمی پذیرد بلکه در طول اجرای برنامه به طور مستمر ارزیابی باید انجام گردد تا تطبیق عملکرد را با هدف برنامه، میسر سازد. از طریق ارزیابی نتایج آزمایش می توان میزان نسبی اثربخشی آموزش‌ها را تعیین کرد.( سلطانی، ۱۳۸۰، ص ۴۳ )

۲-۸- بهینه کردن آموزش کارکنان در فرایند دورکاری:

برای بهینه کردن آموزش باید به تعامل بین آموزش و یادگیری نیروی انسانی توجه بسیاری کرد. حال این بهینه کردن می‌تواند در استفاده از روش‌ها و رسانه های جدید باشد ( برای افزایش سرعت و دقت در یادگیری ) یا پیدا کردن علت مشکلات و رفع آن ها. در این امر استفاده از فناوری آموزشی با بهره گرفتن از فناوری اطلاعات راه گشاست.

استفاده از این فناوری با توجه به خصوصیات ذکر شده در بخش قبل ( بخش اول ) دیگر جزء لاینفک آموزش و یادگیری شده است. مباحث جدید از قبیل یادگیری به وسیله رایانه^[۱۷] ، آموزش الکترونیکی^[۱۸] ، آموزش از راه دور^[۱۹] ، دانشگاه های مجازی^[۲۰] ، آموزش به کمک اینترنت^[۲۱] و یادگیری گروهی^[۲۲] و تیمی و غیره را از این مقوله می توان نام برد. امروزه آموزش ممکن است در هر جایی صورت پذیرد و اساتید و مدرسان دوره ها می‌توانند اطلاعات بیشتری را از طریق وسایل چند رسانه ای به صورت پیوسته^[۲۳] و ناپیوسته^[۲۴] به فراگیران آموزش دهند.(ثاقب تهرانی ، تدین ،۴۵:۱۳۸۰)

این نظام های آموزشی که مبتنی بر فناوری اطلاعات است در فرایند آموزش بشر جایگاه مهمی یافته است. روش های آموزش سنتی کمتر به وسیله مطالب دیجیتال و شیوه های ارائه چند رسانه ای پشتیبانی می‌شوند، در مقابل آن شبکه های با سرعت بالا به خوبی از آموزش از راه دور پشتیبانی می‌کنند و به دنبال آن فرایند آموزش و تدریس انعطاف پذیرتر از قبل شده است.

دسترس پذیری انواع متعدد نظام های یادگیری و آموزش بر این واقعیت استوار است که آموزش و تدریس مبتنی بر فناوری اطلاعات محیط گسترده تری را پوشش می‌دهند. با الهام از فرایند آموزش سنتی، آموزش و تدریس مبتنی بر فناوری اطلاعات دو مرحله عمده را در بر می‌گیرد : مرحله پدیدآوری ( تهیه و ارائه ) و مرحله آموزش. در مرحله پدیدآوری، مواد آموزشی الکترونیکی تهیه ، ذخیره و منتقل می‌گردد و مرحله آموزش اختصاص به استفاده و کاربری مواد آموزش الکترونیکی دارد.

۲-۹- مزایای استفاده از فناوری اطلاعات در آموزش دورکاری:

1. 1. دسترسی سریع فراگیران به کتابخانه ها و مراکز علمی در هر مکان و زمان

1. 1. انجام دادن تکالیف و تحویل سریع آن ها به اساتید دوره از طریق این فناوری

1. 1. گسترش ارتباط میان فراگیران و اساتید

1. 1. عدم مشکلات به خاطر جابجایی و هزینه های سفرهای آموزشی

1. 1. دریافت و استفاده

1. 1. از آخرین مقالات و متون علمی در جهان

1. 1. دسترسی به ‌گروه‌های علمی و تخصصی

1. 1. کاهش حجم استفاده از کاغذ و مواد چاپی

1. 1. ارزیابی می‌تواند از راه دور و بدون مشکلات روحی و غیره انجام شود

1. 1. استفاده از آموزش اساتید مجرب و منحصر به فرد برای تعداد بسیاری از فراگیران در مکان ها و زمان‌های مختلف

1. 1. کاهش هزینه های آموزشی (‌البته در ابتدا برای استقرار این فناوری در آموزش هزینه هایی متصور است اما در طول دوره هزینه ها مستهلک می شود )

1. 1. افزایش کیفیت و کمیت آموزشی و یادگیری

1. 1. به اشتراک گذاشتن تجارب آموزشی و یادگیری برای اساتید و فراگیران

1. ذخیره سازی انبوهی از تجارب و متون آموزشی برای استفاده در آینده

۲-۱۰- مشکلات اجرایی استفاده از فناوری اطلاعات در آموزش دورکاری:

1. 1. اولین مشکل در زمینه به کارگیری فناوری در آموزش این است که فراگیران و کارکنان آموزشی و مدیران نتوانند به راحتی از منابع و این نوع فناوری ها استفاده کنند که این امر باز چرخه ای دوباره دارد که نیاز به آموزش، خود، این فناوری را الزامی می‌کند. هر فناوری جدید دارای قدرت ایجاد یک تجربه برنامه آموزشی از خود است. مارشال مک لوهان^[۲۵] سالها پیش بیان کرد که ‍» رسانه پیام است » و رابرت گانیه^[۲۶] محقق یادگیری بیان می‌کند « یادگیری به آنچه یادگیرنده درک می‌کند محدود نمی شود و طراح می‌تواند بر درک او اثر بگذارد » پس باید با فناوری در حال تغییر همراه بود و خود را به روز کرد و بهترین روش را انتخاب کرد.

1. اکثر برنامه ها به زبان های خارجی (‌ بخصوص انگلیسی )‌ تدوین گردیده است . لذا عدم آشنایی نسبی ‌به این مقوله، مشکلات بسیار زیادی را برای کارکنان ایجادمی کند و حتی برنامه نویسان نیز دچار مشکل می‌شوند. ( فریدون وردی نژاد، ۲۳:۱۳۸۱ )

۲-۱۱- رویکردهای دورکاری:

به کارگیری فناوری اطلاعات به مرور زمان بر طراحی و ساختارهای سازمان اثرات شگرفی خواهد گذاشت. بعبارت دیگر با ورود فناوری های پیشرفته اطلاعاتی، فرهنگ سازمانی، زندگی کاری، فرایند مدیریت و … در سازمان دچار تغییر و تحولات اساسی می‌شوند و در بیشتر موارد آثار این تغییرات موجب پویایی هر چه بیشتر ساختارها ( و در نهایت منابع انسانی ) گردیده است که از آثار این امر می توان به موارد زیر اشاره کرد :