نام عنصر
توصیف

مأموریت

بخش مهمی از مدل کسب و کار محسوب می‌شود که درک بالایی از چشم‌انداز کلی، اهداف استراتژیک و ارزشی که در محصولات و خدمات گنجانده می‌شود را فراهم می‌کند.

ساختار

ساختار نقش دست‌اندرکاران مختلف درگیر را تعیین نموده و بر صنعت، مشتریان و محصولات تمرکز می‌کند.

فرآیندها

فرآیندها دید جامع‌تر و دقیق‌تری از مأموریت و ساختار مدل کسب و کار فراهم می‌کند. آن عناصر فرایند ایجاد ارزش را نشان می‌دهد.

درآمدها

درآمدها، حرف آخر مدل کسب و کار می‌باشند.

مسائل قانونی

مسائل قانونی بر چشم انداز کلی و همه‌ جنبه‌های مدل کسب و کار تأثیر گذارند.

تکنولوژی

تکنولوژی یک محدودیت و یک توانمند ساز مدل‌های کسب و کار مبتنی بر فناوری اطلاعات محسوب می‌شوند. همچنین تغییرات تکنولوژیکی بر طراحی مدل کسب و کار تأثیر می‌گذارند.

_ همل^[۳۲] در سال ۲۰۰۰ چهار عنصر را ‌در مورد مدل کسب و کار اصلی برمی‌شمارد که عبارتند از:

۱٫ استراتژی اصلی: عناصر استراتژی اصلی شامل مأموریت کسب و کار، محدوده بازار و محصول و تفاوت‌های اساسی است.

۲٫ منابع استراتژیک: منابع استراتژیک شامل ویژگی‌های اصلی، دارایی‌های اصلی و فرایندهای اصلی است. ۳٫ ارتباط مشتریان: شامل پیاده‌سازی و پشتیبانی، اطلاع رسانی ارتباطات و ساختار قیمت گذاری است.

۴٫ شبکه ارزش: شبکه ارزش شامل تأمین‌کنندگان، شریکان و همکاران تجاری است.

– لمبرت و دیویدسون در سال ۲۰۱۲ در پژوهشی مطالعات مربوط به مدل‌های کسب و کار از ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۰ را مرور کرده‌اند. در این بازه‌ زمانی از ۶۹ مقاله‌ای که مفهوم مدل کسب و کار را در پژوهش‌های تجربی به کار برده‌اند استفاده شده است و ۳ تم از تحلیل این مقالات به دست آمده که عبارتند از: مدل کسب و کار به عنوان پایه طبقه بندی بنگاه، مدل‌های کسب و کار و عملکرد بنگاه، نوآوری مدل کسب و کار. این پژوهشگران مطالعات کاربردی موجود را شناسایی، دسته­بندی و تحلیل نموده‌اند تا ارزش مدل کسب و کار را به عنوان یک ساخت تحقیقی پررنگ نموده و درک عمومی مفهوم مدل کسب و کار را بهبود بخشند.

_ اجزای مدل کسب و کار از دیدگاه اوستروالدر به شرح زیر می‌باشد:

اوستروالدر یکی از ‌کاربردی‌ترین چارچوب‌ها و اجزای ارائه شده برای تعریف مدل کسب و کار را ارائه نموده است. در این چارچوب استر والدر چهار حوزه اصلی و نه بلوک سازنده مدل کسب و کار را تعریف نموده است. محصول، روابط مشتری، مدیریت زیر ساخت و جنبه‌های مالی حوزه های اصلی هستند و بلوک‌های نه‌گانه عبارتند از: ارزش ارائه شده، مشتری هدف، بلوک کانال توزیع، روابط، پیکربندی ارزش، قابلیت و توانایی، همکاری، ساختار هزینه و ساختار درآمد که در جدول زیر به شرح بیان می‌گردند.

جدول ‏۲‑۵: چارچوب‌ها و اجزای ارائه شده برای تعریف مدل کسب و کار (اوستروالدر،۲۰۰۴)

حـوزه
زیر حوزه
شـــرح

محصول

ارزش ارائه شده

کالاها و خدماتی هستند که برای مشتریان، ارزش محسوب می‌شوند.

رابط مشتری

مشتری هدف

کسانی هستند که شرکت می‌خواهد ارزش را به آن‌ ها ارائه دهد.

کانال توزیع

وسایل برقراری ارتباط با مشتریان هستند.

روابط

به تشریح لینک میان کمپانی و شرکت می‌پردازد.

مدیریت زیرساخت

پیکربندی ارزش

به تشریح هماهنگی فعالیت‌ها و منابع مورد نیاز برای ایجاد ارزش می‌پردازد.

قابلیت و توانایی

توانایی اجرای یک الگوی قابل تکرار از اعمال مورد نیاز برای ایجاد ارزش مورد نظر برای مشتریان

قابلیت و توانایی

توانایی اجرای یک الگوی قابل تکرار از اعمال مورد نیاز برای ایجاد ارزش مورد نظر برای مشتریان

همکاری

توافق در خصوص همکاری و شراکت با سایر شرکت‌ها یا افراد برای ایجاد ارزش

جنبه‌های مالی

ساختار هزینه

نشان دهنده پول مورد نیاز برای همه وسایل به کار رفته در مدل کسب و کار

مدل درآمد

تشریح به دست آوردن پول از طریق مجموعه‌ای از جریان‌های درامد

در ادامه به شرح چهار جزء اصلی مدل مفهومی اوستروالدر می‌پردازیم.

1. 1. محصول: شرکت در چه کسب و کاری فعال است و چه محصولات و پیشنهادهای ارزشی به بازار عرضه می‌کند. این جزء تمامی جنبه‌های مرتبط با پیشنهادهای سازمان را تحت پوشش قرار می‌دهد. این عنصر نه تنها کالاها و خدمات بلکه روشی که با آن شرکت خودش را از رقبا متمایز می‌کند را نیز در برمی­گیرد.

1. 1. مشتری: مشتریان هدف شرکت چه کسانی هستند و چگونه روابط محکمی با آن‌ ها برقرار نماییم. از طریق به کار بردن شرکت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌توان با تغییر دادن ارتباط فیزیکی مستقیم با مشتری مفاهیم مربوط به رابطه با مشتری را بهبود بخشید یا حتی تعریف دوباره‌ای از آن ارائه داد.

1. 1. مدیریت زیر ساخت: شرکت چگونه عاملت های زیرساختی یا تدارکاتی را انجام می‌دهد و چگونه در قالب سازمانی شبکه‌ای عمل می‌کند. فناوری اطلاعات و ارتباطات، به ویژه اینترنت تأثیر اساسی بر روشی که شرکت‌ها برای سازماندهی کردن فعالیت‌های داخلی و خارجی شرکت به کار می‌برند، دارند. تجزیه و تجزیه مجدد زنجیره ارزش صنعت، فعالیت‌های موجود و فعالیت‌های رقبای جدید. مدیریت زیرساخت موقعیت سیستم ارزش را نشان می‌دهد که برای تحویل ‌ارائه‌های شرکت و ایجاد و حفظ رابطه مشتری لازم و ضروری می‌باشد.

1. جنبه‌های مالی: مدل درآمدی و ساختار هزینه مدل کسب و کار چیست؟ این یک عنصر کلیدی در مدل کسب و کار است. بهترین کالاها و خدمات و بهترین سطح از ارتباط با مشتری تنها زمانی ارزشمند است که موفقیت‌های مالی بلندمدت برای شرکت فراهم کنند که مدل‌های درآمد و هزینه از عوامل تعیین کننده در این مورد می‌باشند(اوستروالدر و پیگنئور^[۳۳]،۲۰۰۲).

با بررسی نظریات و مدل‌های موجود در زمینه‌ی مدل‌های کسب و کار و ارزیابی این که برای موضوع این تحقیق کدامیک از مدل‌های کسب و کار مناسب می‌باشند، ‌به این نتیجه می‌رسیم که مدل کسب و کار استروالدر در عین سادگی تمامیِ جنبه‌های موفقیت یک بنگاه از طریق طراحی مدل کسب و کارش را در بر می‌گیرد. در نتیجه با مطالعه‌ هر چه دقیق‌تر تحقیقاتِ این پژوهشگر به استخراج مدل کسب و کار باشگاه ورزشی بانوان از مدل استروالدر می‌پردازیم.

بخش سوم: پیشینه تحقیق

پیشینه تحقیقات خارجی انجام شده

هربرت و گایئدو^[۳۴] در سال ۲۰۰۵ تحقیقی در زمینه‌ی مدل‌های کسب و کار جدید برای تحلیل ارزش در ساز مان های ورزشی انجام می‌دهند و در این تحقیق به معرفی ۳ مدل خلق ارزش که هر یک بر مبنای یک منطق خلق ارزش می‌باشند می‌پردازند. این ۳ مدل عبارتند از: زنجیره‌ی ارزش ، بنگاه ارزش و شبکه‌ ارزش(پورتر^[۳۵]،۱۹۸۵) و منطق‌های خلق ارزش که به توصیف راهی می‌پردازند که از طریق آن ارزش به وجود می‌آید؛ عبارتند از: آیا ارزش از طریق تبدیل داده ها به محصولات یا خدمات به دست می‌آیند؟^[۳۶] یا از طریق حل مشکلات مشتریان^[۳۷] و یا از طریق واسطه قرار دادن افراد^[۳۸] که تحلیل درست خلق ارزش یک سازمان، بستگی به استفاده از یک مدل خلق ارزش مناسب دارد(وراتشک و شافیمیستر^[۳۹]،۲۰۰۵).