۲-۸-۴- جاذبه ترس :
در برخی تبلیغات ، با بهره گرفتن از محتوای ترسناک ، ذکر مخاطرات فیزیکی و جسمی و عواقب ناگوار مالی و اجتماعی ، ناامنی و … ناشی از عدم تغییر رفتار و نگرش فرد ، او را تحریک به انجام یا عدم انجام کاری میکنند ( نظیر تبلیغات بیمه ).
مطالعات نشان میدهد پیام های ترس آور ، در صورتی مؤثر خواهد بودکه کارشناس تبلیغات با ساز و کار ایجاد ترس و میزان استفاده از آن و همچنین واکنش های متفا وت مخاطبان آشنا باشد.
جاذبه ترس دو اثر متفاوت دارد : میزان اندک آن ، میتواند اثر«تسهیل کننده» داشته باشد و با جلب توجه و علاقۀ مخاطب وی را تحریک کند که مشکل را مطابق پیشنهاد پیام دهنده رفع کند ، ولی با افزایش درجه ترس بر اثر « بازدارندگی » آن افزوده می شود ، تا حدی که مخاطب از پیام منزجر شده ، در مورد آن به گزینش ادراکی دست می زند ویا پیام راتکذیب کرده وبا آن مخالفت کرده (آنتونی پراتکانیس، ۱۳۸۵،ص ۱۳۷-۱۳۳ ) .
۲-۸-۵- جاذبه جنسی :
در این نوع تبلیغات تجاری ، با بهره گیری از روان شناسی جنسی ، ایجاد حساسیت نسبت به محرک های بینایی شهوانی و برانگیختن میل جنسی با بهره گرفتن از آشکار کردن اعضای محرک زن و مرد– که در هر فرهنگی متفاوت است – برای دستیابی به اهداف تبلیغاتی تلاش می شود.
۲-۸-۶- جاذبه اخلاقی :
از این جاذبه زمانی استفاده می شود که هدف فرستندۀ پیام ، وادار کردن مخاطبان به حمایت و طرفداری از برخی مسائل اجتماعی باشد ( نظیر صرفه جویی در مصرف آب و یا کمک به بنیاد بیماری های خاص ).
۲-۸-۷- جاذبه تک جنبه ای و جاذبه دو جنبه ای :
در جاذبه تک جنبه ای، فقط بر اطلاعات مثبت و مزایای کالا تأکید می شود اما جاذبۀ دو جنبه ای اطلاعات مثبت ومنفی کالا را (که البته مخلّ کارکرد صحیح آن نیست) شامل می شود مانند : « اتومبیل های تولیدی ما کوچکاند اما از نظر اقتصادی برای جوانان مناسبند» ( محمدیان ،۱۳۷۹، ص ۱۴۲ ).
۲-۹- شعار تبلیغات بازرگانی
شعارهای تبلیغاتی که کپسول های تبلیغاتی نامیده میشوند ، جنبههای مثبت و خاص کالا یا خدمات را بیان می دارند. امروزه تنظیم شعار تبلیغاتی یکی از هنرهای ظریف به شمار می رود . شعار باید در خاطر افراد بماند ، بر سر زبان ها مدام تکرار شود و جا بیفتد . نام کالا و پیام آن را در ذهن مشتری حک کند ، کوتاه و سلیس باشد، سریع به خاطر بیاید و دارای صراحت ،روشنی ،توازن ،سجع ،تناسب و سادگی باشد ( نظیر شعار شرکت بوتان « انتخاب مطمئن » یا شعار کفش گام « گام به گام با کفش گام » ) ( محمدیان ، ۱۳۷۷،ص۳۲).
تحقیقات نشان میدهداستفاده ازشعارهای«جدید»،«سریع»،«آسان»،«بهبودیافته، «ناگهانی»،«شگفت انگیز» و «هیجانی» در آگهی های تبلیغاتی، فروش را بیشتر میکند (آنتونی پراتکانیس،۱۳۷۹،ص۳۷).البته همه تبلیغات نیاز به شعار ندارند.
۲-۱۰- شیوه های اجرایی تبلیغات بازرگانی :
جهت ارائه پیام های تبلیغاتی شیوه های گوناگونی مورد استفاده قرار میگیرد که به برخی از آن ها اشاره می شود :
۲-۱۰-۱- روش مقایسه ای :
یکی از راه های جا انداختن نام یک محصول در ذهن مصرف کننده ، مقایسه آن با محصول رقیب است . گاه در این شیوه،از مستندات علمی جهت مقایسه یک مارک با مارک دیگر استفاده می شود ( محمدیان ، ۱۳۷۹ ، ص ۱۵۸ ). ماهیت پیام های بازرگانی که با روش مقایسه ای تنظیم شده است ، اغلب واکنش هوشمندانه ما را در برابر آنچه دریافت میکنیم،دشوار میکند،تبلیغات مقایسه ای در اغلب موارد مصرف کننده را سردرگم میکند ؛ او یک مارک را با یک مارک دیگر اشتباه میگیرد و شرایطی ایجاد می شود که تبلیغات کننده فقط به تبلیغ رقابت بپردازد ( محمدیان، ۱۳۷۹، ص ۱۸۰).
اصولا به کارگیری این روش در بسیاری از کشورها منع شده است ، زیرا معمولاً منجر به جنگ شرکت ها و تخریب وجهۀ رقبا می شود و خصومت را افزایش میدهد . بنابرین امروزه به طور غیر مستقیم از شیوۀ مقایسه استفاده می شود( محمدیان،۱۳۷۹، ص ۱۶۲).
۲- ۱۰-۲- روش تشبیه :
از جمله روش های کلی آگهی های تلویزیونی ، تشبیه کالای مورد نظر به نماد ، نشانه ، مکان ، قهرمان داستان و یا حتی حیوانات است.استفاده از تشبیه و استعاره که در ادبیات ایرانیان قدمتی طولانی دارد ،در عرصۀ تبلیغات بسیار کارآمد خواهد بود. به اعتقاد صاحب نظران ، تشبیه کالاها به حیوانات ، نوع جدیدی از پایبندی به «توتم» در فرهنگ معاصر است. تشبیه ابزارها، خودروها و لوازم جانبی و وسایلی که از آن ها انتظار قدرت ، سرعت و چالاکی می رود به حیواناتی نظیر : ،شیر،پلنگ،ببر،عقاب و اسب ، . . . امری عادی است اما تشبیهات دیگری نیز در آگهی های تلویزیونی رایج است مانند تشبیه یک مکان به بهشت و یا تشبیه چیزی به طلا ، الماس یا جواهر(یگانه دوست ، ۱۳۷۸، ص۳۲)
۲-۱۰-۳- روش نوستالژی
در این شیوه ، تبلیغاتچی با نسبت دادن کالا به دوران گذشته و زنده کردن حس حسرت نسبت به جوانی و ایام قدیم ، مصرف کننده را به خرید کالای مورد نظر تشویق میکند. به نظر میرسد با توجه به فرهنگ ایرانیان و احساسات عمیق آن ها ، روش نوستالژیک روش موفقی خواهد بود . طبق پژوهشی که در ایالات متحده انجام شده است ، حدود ۱۰ درصد از تبلیغات تجاری این کشور نیز به روش فوق انجام میگیرد زیرا بیشتر بزرگسالان معتقدند شرایط در گذشته بهتر از امروز بوده است (یگانه دوست ، ۱۳۷۸، ص۳۲) .
۲-۱۰-۴- روش فریبندگی کمبود
هنگامی که کالایی دور از دسترس یا دست نیافتنی نمایش داده می شود، تمامی ذهن انسان را تسخیر کرده و این تصور را ایجاد میکند که به دلیل مرغوب بودن کمیاب شده است.در این روش ، احساسات از طریق خواسته ای موهوم تحریک می شود ( آنتونی پراتکانیس، ۱۳۸۵، ص۲۱۹-۲۲۷) ..اشنایدر معتقد است وقتی تبلیغاتچی محصول خود را کالایی کمیاب و خاص معرفی میکند ، خریدار نیز با داشتن آن خود را منحصر به فرد و متشخص احساس میکند و همین موضوع موجب اشتیاق هرچه بیشتر برای خرید کالا می شود . همچنین زمانی که چیزی از طریق سانسور غیر قابل دسترس جلوه میکند ، بر ارزش آن افزوده می شود.برای نمونه در تبلیغات تلویزیونی یکی از فیلم های سینمایی عنوان شد که تماشای این فیلم برای افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است و همین موضوع منجر به ترغیب هر چه بیشتر به تماشای آن شد ( اشاره به تبلیغ فیلم مصائب شیرین ).
۲-۱۰-۵- روش سریالی یا انتظاری
در این روش آگهی تبلیغاتی طی مراحل مختلف تنظیم می شود و با تکمیل پیام تبلیغی در هر مرحله ، مبلغ تلاش میکند مخاطب را نسبت به نوع ، کمیت و کیفیت کالا یا خدمت مشتاق و کنجکاو کند.
۲-۱۰-۶- روش سخت/ نرم
در شیوه سخت ، فردی در مقابل دوربین قرار میگیرد و به طور مستقیم از مخاطبان درخواست میکند که کالای معینی را به دلیل مزایای خاص آن خریدری کند. اما در شیوه نرم ، به حالات توجه شده و به طور تلویحی بیان می شود که زندگی با این محصول بهتر است. برای نمونه در تبلیغات کوکاکولا نشان میدهند که ورزشکاران از این نوشیدنی استفاده میکنند.( گای کوک ، ۱۳۷۸ ، ص ۹۱)
۲-۱۰-۷- روش چکه آهسته/ فوران سریع
در این شیوه ها ، بسامد عرضه تبلیغ اهمیت دارد و به محتوای آن توجهی نمی شود (گای کوک ،۱۳۷۸ ، ص۹۱).
۲-۱۰-۸- روش ارائه تاییدیه